De zin en onzin van straffen en belonen

Om kinderen in het gareel te houden hanteren veel opvoeders straf en beloning als maatregel. Vaak lijkt het nog te werken ook en zijn we tevreden met het resultaat. Maar hoe tevreden kun je zijn? Met ‘als je nu je kamer opruimt, krijg je een beloning’ leert je kind dat het een beloning krijgt als het jouw zin doet, dat ‘je kamer opruimen’ blijkbaar geen leuke klus is en dat er daarom een beloning tegenover moet staan. Voorts stimuleer je je kind op die manier niet om zelf na te denken over de voor- en nadelen van een rommelige of opgeruimde kamer.

Innerlijke tweestrijd
De werkelijke reden achter onze eisen laten we vaak weg. We zijn gespannen door drukte of zorgen. Wellicht kun je zelf geen rommel verdragen en laat je daarom geen onderhandelingsruimte. Maar wat is nu feitelijk ‘rommel’?
Spelen is voor kinderen wat een goed gesprek is voor volwassenen. Voornoemde rommel zou dus feitelijk de uitstalling kunnen zijn van een nog niet uitgespeeld spel waarin emoties en gebeurtenissen worden uitgespeeld. Dat spel niet uitspelen is geen optie omdat daarmee een ‘goed gesprek’ wordt onderbroken. De beloning mislopen is ook geen aantrekkelijk idee, een boze ouder evenmin. Gevolg: innerlijke tweestrijd en een tegendraads of ontploffend kind.

Autonome denkers
Vertel je kinderen rustig over oorzaak en gevolg van hun handelwijze. Geef ze zo de keuzevrijheid die nodig is voor het leren maken van autonome keuzes. Zo groeien zij uit tot zelfstandig denkende volwassenen, rekening houdend met zichzelf en hun omgeving. Liefst zien we dat onze kinderen autonome denkers worden die niet zomaar meelopen met de eerste de beste met een grote mond. Stop dan vandaag nog met straffen en belonen. Laat je kind inzien waarom iets wel of niet handig is om te doen. Wat de gevolgen zijn van ongewenst gedrag en dat ze het zelf in de hand hebben of het eindresultaat voor henzelf prettig is of niet.
Beter nog; hoe mooi zou het zijn als opvoeders rustig en oprecht nieuwsgierig vragen naar de reden achter ongewenst gedrag! Een kind heeft immers altijd goede redenen om te doen wat het doet.


Abonneer nu op de nieuwsbrief



Over Joke Andringa

21 Juli 1966 werd ik als jongste van 4 geboren in Overberg. Het hulpverlenersvak zit me in het bloed en is met de paplepel ingegoten. Mijn ouders stimuleerden mij altijd te gaan voor wat ik zelf wilde. Het duurde overigens wel even voor ik dat wist. Na de opleiding tot Sociaal Pedagogisch Hulpverlener in 2002, leidde mijn verlangen om veel meer te kunnen betekenen voor ouders en kinderen mij naar het vak van de Integratieve Kindertherapie. In 2010 studeerde ik af aan de Academie voor Psychotherapie in Amsterdam. De nodige ervaring en life events vormden mij naar de therapeut die ik nu ben. We zijn allemaal leerlingen en leraren voor elkaar en zo leer ik nog dagelijks van iedereen waarmee ik in contact kom, klein en groot. En natuurlijk via de nodige bijscholing en literatuur. Systeemdynamiek en opstellingenwerk intrigeren mij en ik zie kinderen dan ook niet los van hun familie. Dat maakt mijn begeleiding intensief maar doorgaans ook effectief. Via familieopstellingen wordt zichtbaar en bewust wat jou al die tijd dreef in jouw handelen. Verandering begint namelijk écht bij jezelf.